Kur’ani Kavramlar

Yaratma Ana İlimi, Allah’ın tüm ilimlerin kaynağı ve temeli olan yaratma bilgisidir. O, bu ilmin tek ‘kürsi’ sahibi olarak her yaratma fiilinde belirleyicidir.

Müteşabih olan Allah değil, insandır. İnsan-Allah ilişkisinde anlamlılık her iki tarafın da varlık zorunluluğunu gerektirir.

En’âm Suresi 99. ayetteki “nebet” kavramı, her şeyde var olan potansiyel ve amaca işaret eder. Bu potansiyel, yaratılışın gayesiyle anlam kazanır.

Hac Suresi 46; Kalb’leri Kör, kalp körlüğü, yalnızca fiziksel gözle değil, kalpteki kavrayış eksikliğiyle de ilgilidir; gerçek görme, kalbin doğru değer vermesiyle olur.

Modern felsefe ‘bilgi’yi gerekçelendirilmiş inanç olarak tanımlar; ancak doğru inanç, doğru soruları sorduran gerekçeye dayanmalıdır.

Allah’a iman, varlığı somutlaştırmak değil, soyut olanı anlamaktır. Paganist inanıştan farklı olarak İslam’da Allah, aklın nesnesi değil, bir Zat’tır.

Mütevatir bilgi reddedilemez; ancak Kur’an’ın noktalanmış veya harekesiz hali arasında hangisinin gerçek olduğuna inanmak bireysel bir tercihtir.

Nas ve insan kavramları Kur’an’da farklı anlamlara gelir; ‘insan’ bir tür, ‘nas’ ise bu türdeki belirli konumları ifade eder.

‘Arş’ kelimesi, egemenlik, liderlik ve çardak anlamlarına gelir; Allah’ın ‘Arş’a istiva etmesi, varlığın devamlılığının sadece Allah’a bağlı olduğunu ifade eder.

Doğruların geçerliliği, bulundukları zemine bağlıdır. Yanlış tümel ve tikel düşünceler doğru zeminlerde meşrulaştırılır, doğru düşünceler ise yanlış zeminlerde işlevsiz hale gelir.