Kur’ani Kavramlar

‘Arş’ kelimesi, egemenlik, liderlik ve çardak anlamlarına gelir; Allah’ın ‘Arş’a istiva etmesi, varlığın devamlılığının sadece Allah’a bağlı olduğunu ifade eder.

Doğruların geçerliliği, bulundukları zemine bağlıdır. Yanlış tümel ve tikel düşünceler doğru zeminlerde meşrulaştırılır, doğru düşünceler ise yanlış zeminlerde işlevsiz hale gelir.

Tümeller artmaz ve değişmezdir; bilginin artmasına ve gelişmesine imkân sağlarlar. İman, değişmez tümellere dayanır ve bilginin temelleri üzerine inşa edilir.

Kader ve nedensellik, dinlerin ve felsefenin temel konusudur. Nedenler, Yüce Allah’ın “KÜN!” demesine ve kaderin belirlediği düzenliliğe bağlıdır; her şey ölçüye göre düzenlenir.

Mümin olmak, Allah’ın elçisinin getirdiği ilahi habere ve haberciye iman etmektir. Karmaşık felsefi ve kelami söylemler, inanmaya veya inanmamaya katkı sağlamaz.

İnsan, aklını kötüye kullanarak Yüce Allah’ın verdikleriyle yetinmeyip daha fazlasını aramakta, sonuç olarak hakikatini kaybetmektedir. Kendini gerçekleştirme çabası, dini ve ahlaki değerleri göz ardı etmeye yol açar.

Düzenlilik, tanımlı zeminde, belirlenen zaman ve konumda, tarif edildiği şekilde gerçekleşen her olaydır. İslam prensipleriyle uyumlu bir toplum düzeni oluşturmanın gerekliliği vurgulanır.

Her insan doğuştan gelen bilgilerle doğar ve çevresel etkilerle şekillenir. Kur’an, insan aklı ve dili ilahi vaz’lardır ve bu vaz’lar tevarüs yoluyla aktarılır. İlahi vaz’ların özüne müdahale edilmemelidir.

İlim, tahmin ve zandan farklı olarak doğrulama ve yöntemle belirlenir, düşünce türleri bu ayrımı ve İblis-şeytan-racim kavramlarını da etkiler.

Sokratesçi yaklaşım, sürekli sorgulama ve tanım arayışıyla kesinlik arar, bireyin önkavramlarını ortaya çıkarır ve düşünceyi netleştirir.